نگاه به بافت فرسوده شهری از دیدگاه استراتژیک

مقدمه

 سابقه توجه به بافت فرسوده شهری به حوزه بعد از جنگ جهانی دوم و شرایط مسکن در اروپا برمی‌گردد خاتمه جنگ و الزام بازسازی و به‌سازی واحدهای موجود، دولتمردان اروپا را بر آن داشت که در کنار بازسازی مجدد ناشی از تخریب‌های جنگی بخش‌هایی از شهرها که دارای اثرات تخریبی کمتری بوده است، سعی نموده با حفظ معماری موجود و حفظ آثار باستانی و فرهنگ معماری نسبت به احیاء ابنیه‌های موجود، قدمت تاریخی را حفظ نمایند. لیکن در کشور ما سالهای متمادی است که مقوله احیاء بافت‌های فرسوده به ویژه در شرایط سیاسی در شهر تهران همواره مطرح می‌باشد. اما به دلایل نامشخص از جمله عدم تشخیص متولی احیاء بافت فرسوده، تحول عمده‌ای را در بر نداشته است. نوع ساخت‌و‌سازهای شهری و طول عمر مفید ناچیز ساختمان‌ها نیز به این مهم دامن‌زده است. سازمان‌های مختلف از جمله وزارت مسکن‌و‌شهرسازی، شهرداری‌ها، سازمان نظام مهندسی، انجمن انبوه‌سازان، دانشگاه‌‌ها و … با تعدد مدیریت‌های مختلف و نگاه‌های حرفه‌ای متفاوت، قوانین و دستورالعمل‌های ناهماهنگ و بعضاً متضاد و متفاوتی تصویب نموده و بدیهی است نه تنها عامل تسریع در احیاء بافت فرسوده نشده است بلکه به لحاظ هر آنچه در پیش گفته شده، این مهم با تأخیر و بعضاً روندی نادرست تحقق یافته است، با توجه و نگاه به رخدادهای سال‌های گذشته و فعالیت‌های ناچیز انجام شده در خصوص بازسازی بافت‌های فرسوده، بیانگر عدم تعاملات حرفه‌ای و سیاسی در این موضوع مهم می‌باشد به تصور من دانشجو اگر موضوع بازسازی بافت فرسوده را که یکی از عمده عوامل خرده سیستم در حاکمیت کشور می‌باشد. لیکن به جهت اثرات متقابل فراوانی که بر کلیه بخش‌های جامعه دارد، مستلزم تشریح بیشتر علمی و انتقال آن در قالب یک مدل استراتژیک قرار گیرد، ضمن بررسی اهداف و مأموریت اساسی و تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی، چیستی و ماهیت موضوع شناخته شده و سپس با مطالعه فرصت‌ها و تهدیدات و نقاط قوت و ضعف راه‌کارهای مستخرجه مورد نیاز شناسایی خواهد شد. به عبارتی با ادبیات آنکه استراتژی بیان قصد و نیت و مشخص کردن اهداف نهایی در بلند مدت می‌باشد، لذا تدوین استراتژی آتی موفقیت‌آمیز مستلزم شناخت فرآیندهای لازم و شیوه اجتناب از مشکلات می‌باشد. استراتژی هنر برنامه‌ریزی و هدایت تحرکات ناشی از عوامل محیطی می‌باشد. داشتن یک استراتژی مشخص می‌تواند از همسویی تصمیمات روزمره خود با منافع بلند مدت مطمئن شد. بدون استراتژی مدون ممکن است تصمیمات امروز بر نتایج آتی تأثیر منفی داشته باشد همچنین استراتژی نهادها و سازمان‌های مختلف و نیز افراد را به همکاری با یکدیگر در جهت دست‌یابی به اهداف مشترک ترغیب می‌کند.